Thursday, November 15, 2012

Тээврийн хэрэгсэл дотроо тамхи татангаа...



Хайрцганд хийгээд хаа нэгтээ оршуулчихсан
Хачин бодлуудаа ороолон болохоос өмнө
Цэмцийтэл цэвэрлэчихсэн гэр орноо хаяад
Цэх шударга аянд гарахыг хүснэм.

Айдастайгаа гар барьж нэрийн хуудсаа солилцох
Ахин хэзээ уулзахаа дахин дахин лавлах
Элэгсэг, эрсхэн зориод очихдоо халшрахгүй
Эндээс хаачих ч үгүй аянд гарахыг хүснэм.

Хэзээ би цэвэрхэн гэртээ амгалан суух
Хэзээ би цэл хүйтэн зүрх минь алга төөнөхийг мэдрэх
Хэзээ би бодисын чанарыг мэдрэхээ болих
Хэзээ би бодолгүй, булшгүй диваажинд хүрэх

Санаа алдах минь хоосон байх, санаа алдахгүй болох
Сансрын хүрднээс чөлөөлөгдөн Амитабатай учрах
Тээврийн хэрэгслээ мартан нигүүслээр хүлэглэж очих
Тэр цагийг зорин хаашаа ч зорихгүй аярланам.

Wednesday, November 14, 2012

Монгол хэмээх нэгэн нэр

" Монгол хэмээх нэгэн нэр ертөнцийн чихнээ дуурсгалтай
Монголын төлөө хэмээх сэтгэл бидний зүрхэнд холбоотой
Өсөхөөс сурсан үндэсний хэл
Мартаж болшгүй соёл мөн
Үхтэл орших төрөлх нутаг
Салж болшгүй орон мөн”. 

Залуу зураач, уран бичээч Н.Бат-Эрдэнийн бүтээлүүдийг хараад Монголын орчин үеийн уран зохиолыг үндэслэгч Д.Нацагдоржийн утга яруу энэхүү шүлэг сэтгэлд эрхгүй буув. Түүний “Монгол хэмээх нэгэн нэр...” нэртэй бие даасан дөрөв дэх үзэсгэлэнд зөвхөн “Монгол” гэдэг үгийг уран бичлэгийн хоёр төрлөөр 24 янзаар бичиж, урласан нь анхаарал татлаа. Өөрийн гэсэн бичиг соёлтой хэдхэн улс, үндэстний нэг Монголын, нүүдэлчин монголчуудын амьдралын ухаан, ёс заншил, ахуй байдал, гарал үүслийг тэр чигт нь багтаасан босоо бичгийн гайхамшгийг тэрбээр тун донжтой илэрхийлэн, урлагийн бүтээл болгожээ.
Наадам, бөх, ээтгэр хон шоор, өргөн түрүүтэй гутал, чоно, морь, хоёр бөхтэй тэмээ, соёмбо үсэг гэхчлэн Монголыг илэрхийлдэг зүйлсийг уран бичигт шигтгээ болгон, бийрийн үзүүрээр “шагласан” нь хараа булаана. Н.Бат-Эрдэнэ “Уран бичлэг, урлаг үсгийг ийнхүү хослуулахад бүтээл илүү бодитой, донжтой харагддаг. Ингэснээр санаагаа илүү гаргах боломжтой” хэмээсэн. Монголчууд өвөг дээдсийнхээ ухаан, үндэснийхээ уламжлалыг сэргээж эхэлсэн 1990- ээд оны үед монгол бичгээ сурч, уран бичлэгийг сонирхож, оролдох болсон тухайгаа ярьсан тэрбээр “Тэр үед хятад ханзаар уран бичсэн үзэсгэлэн үзээд манай босоо бичиг үүнээс илүү сайхан харагдах учиртай” хэмээн бодсон гэнэ. Бодоод зогссонгүй, бодит ажил болгож, өдий зэрэгт хүрчээ.